MAXIME BRIGOU

Represented by Fred & Ferry, Antwerp (BE)

“Ik wil een beeld maken dat niet dood wordt,” vertelt Maxime bij aanvang van ons gesprek. Kan je kunst maken die sterft, vraag ik me af? Misschien bestaat er dan zelfs zoiets als doodgeboren kunst? Het idee is zo gek nog niet.

Sporen achterlaten. Een bewijs van je bestaan leveren die de tijd zal trotseren. Onsterfelijk zijn. Het zal heimelijk of niet de motivatie vormen van menig kunstenaar. Niet zo bij Maxime. Hier speelt iets anders. Haar werk biedt weliswaar een blik op het tijdelijke en het vergankelijke, maar ze tracht deze niet zozeer te bevechten als wel de idee van vergankelijkheid te bestendigen en vorm te geven. Het is de continue verandering in alles, het levenloze inbegrepen, die haar fascineert. 

Fysici vertellen ons dat tijd geen continuüm is. Het komt in kleine blokjes. Neurowetenschappers haken erop in: volgens hen zou ons zelfbesef niets anders zijn dan een verzameling ervaringen, die ons fragmentarisch, afhankelijk van de noden van het moment en vaak volledig vertekend worden voorgeschoteld. Ze helpen ons een schijn van substantie te behouden. We weven ons gevoel van eenheid en identiteit aan elkaar op basis van halfslachtige waarheden en restjes verleden.

Eerder dan het geheel te willen uitbeelden vestigt Maxime de aandacht op de brokstukken waaruit deze bestaat. Ze raapt achterblijfsels uit het verleden bij elkaar, rijgt ze aaneen in composities die steeds veranderen afhankelijk van de invalshoek van het licht of de standplaats van onze blik, als wou ze aantonen dat zelfs de manier waarop we onze identiteit gewaarworden voor verschillende interpretaties vatbaar is. Daarom boeit een beeldhouwwerk haar, meer dan het schilderen op doek dat slechts twee dimensies kent. Een beeldhouwwerk staat in de ruimte, tegelijk oppervlak en substantie, zoals Anthony Gormley het zo mooi omschreef.

Haar roots zitten niettemin in de schilderkunst, waar ze regelmatig naar teruggrijpt, al is het met de blik van een beeldhouwer. Ze mixt beide praktijken in een nieuwe manier van kijken, een nieuwe ervaring. De ruimte tussen de dikke kaders vult ze met brokstukken, betekenisloze materialen uit het verleden die ze overspant met een half transparant zeil. Als kijker weet je hierdoor nooit precies wat je ziet. Je schippert continu tussen herkenbaarheid en twijfel, overspoeld door een sensatie die je nooit helemaal kan vatten, die je steeds ontglipt. Het destabiliseert.

Het resultaat verrast haar vaak zelf. “Het is als naar oude foto’s van jezelf kijken,” vertelt ze. Ze capteren een vroegere versie van jezelf, waar je soms moeite voor moet doen om je in die persoon te herkennen. De verzameling persoonlijke herinneringen heeft geen connectie meer met wat je op dit ogenblik meent te zijn. Ze maken deel uit van een onbestaande werkelijkheid, lijkt het wel. Een werkelijkheid waarvan je voelt dat die ooit wel werkelijk was, maar waarvan je tegelijk beseft dat die niet meer is, waardoor de zekerheid wegvalt of die ooit wel is geweest.

Zonder dit als welomschreven doe te hebben is dit precies wat ze doet, het uitbeelden van dit proces. De continu variërende versies van jezelf in een gedwongen ruimte vatten, waarbinnen ze nog steeds ruimte hebben voor ontwikkeling. Het spel van controle en loslaten, van intentie en onbewust determinisme de vrije loop laten. De waarheid zit niet noodzakelijk in wat je ziet, zo geeft ze aan, onder meer door op haar nieuwe reeks monumentale schilderijen op de achterkant te werken: daar brengt ze minutieus haar intenties op aan, al weet ze dat de kant die de kijker te zien krijgt in grote mate aan haar controle ontsnapt. Het werk is slechts een bemiddelaar tussen de persoonlijke beleving van het zelf, en een externe werkelijkheid die ongrijpbaar blijft. 

Het blijkt onmogelijk deze dynamiek in een vaststaand, definitief beeld te schetsen. Je kan enkel een glimp bieden van de continue evolutie waaraan het onderhevig is. Maar in die glimp zitten alle mogelijkheden vervat…

Frederic De Meyer